từ Hae Min đến Decartes
Tối qua tôi vừa đọc xong "Bước chậm lại giữa thế gian vội vã" (Hae Min), trong đó có một đoạn như sau:
"Bạn nổi giận, nhưng lại không thể điều khiển được cơn giận,
Nghĩa là cơn giận không nghe lời bạn ...
Vậy làm sao bạn có thể gọi cơn giận đó là "cơn giận của bạn" được?
Nếu nó là của bạn, vậy bạn phải điều khiển được nó theo ý bạn chứ?"
Vâng, nói "cơn giận của tôi" không giống kiểu nói "tiền của tôi", mà giống như nói "facebook của tôi" hơn, chỉ là một diễn đạt vụng về (bằng ngôn ngữ với các hạn chế của nó) mà thôi.
Nghĩ rộng, ra, không chỉ ta không điều khiển được cơn giận, mà nhiều khi ta còn không điều khiển được những suy nghĩ lan man tiêu cực, nhiều khi ta cứ gặm nhấm mãi những thứ gì đó trong quá khứ đeo đẳng cho dù chúng chẳng vui vẻ gì.
Cũng theo nghĩa rộng, nếu tư duy bao gồm mọi hoạt động suy nghĩ, kể cả các suy nghĩ giận giữ, tiêu cực thường xuyên vượt qua sự điều khiển của bản thân ta, thì phát biểu của Hae Min ở trên có thể triển khai thành: Có một phần tư duy diễn ra trong ta nhưng lại không thể nói đó là "tư duy của ta" được.
Đến đây tôi nghĩ đến Rene Decartes, tác giả Principa Philosophie, triết gia với câu nói bất hủ ""Cogito, ergo sum", (tiếng Latinh "Tôi tư duy, vậy tôi tồn tại", "I think, therefore I am"). Vâng, đúng là "Tôi tư duy", nhưng trong mớ tư duy đó có một phần là những "tư duy không phải của tôi". Thế thì có thể ta phải chấp nhận: Tôi tư duy một số tư duy của tôi và một số tư duy không phải của tôi. Một số tư duy không phải của tôi ấy có thể đến từ đâu? Đến từ hôm qua, đến từ di truyền, đến từ môi trường, đến từ báo chí, facebook ....
Vậy nếu trong một ngày phần lớn tôi có những suy nghĩ lan man không kiểm soát thì sao? Thế thì thành:
Tôi tư duy một ít tư duy của tôi và rất nhiều tư duy không phải của tôi mà của quá khứ, di truyền, facebook, abcd ... Nếu phần lớn là những tư duy không thể gọi là "tư duy của tôi", thế thì ai đang thực sự tư duy?
Nếu ta chấp nhận điều trên và nếu ta hiểu ý Decartes là tư duy tạo nên nền tảng cho tồn tại, thế thì ai đang tồn tại?
and another thing "we think differently, therefore here I am and there you are" :)
"Bạn nổi giận, nhưng lại không thể điều khiển được cơn giận,
Nghĩa là cơn giận không nghe lời bạn ...
Vậy làm sao bạn có thể gọi cơn giận đó là "cơn giận của bạn" được?
Nếu nó là của bạn, vậy bạn phải điều khiển được nó theo ý bạn chứ?"
Vâng, nói "cơn giận của tôi" không giống kiểu nói "tiền của tôi", mà giống như nói "facebook của tôi" hơn, chỉ là một diễn đạt vụng về (bằng ngôn ngữ với các hạn chế của nó) mà thôi.
Nghĩ rộng, ra, không chỉ ta không điều khiển được cơn giận, mà nhiều khi ta còn không điều khiển được những suy nghĩ lan man tiêu cực, nhiều khi ta cứ gặm nhấm mãi những thứ gì đó trong quá khứ đeo đẳng cho dù chúng chẳng vui vẻ gì.
Cũng theo nghĩa rộng, nếu tư duy bao gồm mọi hoạt động suy nghĩ, kể cả các suy nghĩ giận giữ, tiêu cực thường xuyên vượt qua sự điều khiển của bản thân ta, thì phát biểu của Hae Min ở trên có thể triển khai thành: Có một phần tư duy diễn ra trong ta nhưng lại không thể nói đó là "tư duy của ta" được.
Đến đây tôi nghĩ đến Rene Decartes, tác giả Principa Philosophie, triết gia với câu nói bất hủ ""Cogito, ergo sum", (tiếng Latinh "Tôi tư duy, vậy tôi tồn tại", "I think, therefore I am"). Vâng, đúng là "Tôi tư duy", nhưng trong mớ tư duy đó có một phần là những "tư duy không phải của tôi". Thế thì có thể ta phải chấp nhận: Tôi tư duy một số tư duy của tôi và một số tư duy không phải của tôi. Một số tư duy không phải của tôi ấy có thể đến từ đâu? Đến từ hôm qua, đến từ di truyền, đến từ môi trường, đến từ báo chí, facebook ....
Vậy nếu trong một ngày phần lớn tôi có những suy nghĩ lan man không kiểm soát thì sao? Thế thì thành:
Tôi tư duy một ít tư duy của tôi và rất nhiều tư duy không phải của tôi mà của quá khứ, di truyền, facebook, abcd ... Nếu phần lớn là những tư duy không thể gọi là "tư duy của tôi", thế thì ai đang thực sự tư duy?
Nếu ta chấp nhận điều trên và nếu ta hiểu ý Decartes là tư duy tạo nên nền tảng cho tồn tại, thế thì ai đang tồn tại?
and another thing "we think differently, therefore here I am and there you are" :)
Comments
Post a Comment